Intercyza to słowo, które wzbudza w ludziach bardzo wiele emocji, najczęściej tych negatywnych. Mimo wielu wątpliwości dotyczących rozdzielności majątkowej decyduje się na nią coraz więcej par. Czym jest intercyza i czy warto się na nią decydować? Tego dowiesz się z poniższego artykułu.
Zgodnie z art. 31 par. 2 kodeksu rodzinno-opiekuńczego do tzw. wspólności majątkowej zalicza się wszystko to, co małżonkowie nabyli podczas trwania małżeństwa. Oznacza to, że wszystko, co zgromadzą od momentu ślubu, staje się częścią majątku wspólnego. Prawo mówi w tym aspekcie jasno, że do każdego z małżonków należy jego połowa, a zalicza się do niego:
Dochody z wynagrodzeń, wierzytelności i świadczeń socjalnych, akcje i udziały spółek kapitałowych oraz dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków.
Wspólnota majątkowa nie dotyczy z kolei majątku, który był w posiadaniu przed zawarciem związku małżeńskiego. Wszystko to, co zostało kupione lub otrzymane, czy zarobione przed ślubem pozostaje nadal odrębne, a decyzje o tych przedmiotach każdy może podejmować osobno.
Zasady tej ustawowej wspólności majątkowej może jednak zmienić podpisanie intercyzy, czyli aktu notarialnego, który jest umową pomiędzy małżonkami. Bez problemu można taką umowę podpisać zarówno w okresie narzeczeństwa, jak i po zawarciu związku małżeńskiego (w tym jednak przypadku prawo nie działa wstecz – zasady intercyzy obowiązują nie od dnia ślubu, a od dnia podpisania umowy). Małżonkowie mają kilka możliwości podziału majątku:
Ograniczenie wspólności majątkowej to wyłączenie tylko niektórych, określonych składników z majątku wspólnego.
Rozszerzenie wspólności majątkowej to sytuacja odwrotna. W tym przypadku do majątku wspólnego dołącza się to, co zgodnie z ustawą powinno wejść do majątku odrębnego.
Rozdzielność majątkowa to najczęstsze skojarzenie ze słowem intercyza. Od momentu jej podpisania wspólny majątek przestaje istnieć bądź nie powstaje. Małżonkowie dysponują wyłącznie odrębnym majątkiem osobistym i decyzje podejmują oddzielnie. Może to zapewnić bezpieczeństwo rodzinie i ochronić przed ewentualnymi decyzjami biznesowymi jednego z małżonków.
Rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobków to rzadziej spotykany rodzaj intercyzy. Najczęściej wybierany w parach, gdzie jeden z małżonków nie jest czynny zawodowo. W trakcie trwania małżeństwa osoby dysponują tylko majątkami osobistymi. Jednak, gdy intercyza przestaje obowiązywać, np. w przypadku rozwodu lub po ponownym ustanowieniu wspólnoty, dorobek małżonków musi zostać wyrównany.
Co warto wiedzieć, to fakt, że nawet po podpisaniu intercyzy współmałżonkowie nie tracą prawa do dziedziczenia po zmarłej żonie czy mężu. Ten aspekt regulowany jest prawem cywilnym.
Para narzeczeńska bądź małżonkowie, którzy zdecydowali się na podpisanie jednej z form intercyzy, muszą udać się do notariusza, gdyż taka umowa musi mieć formę aktu notarialnego. Co ważne, na warunki muszą zgodzić się obie strony całkowicie dobrowolnie i z tego względu wymagana jest osobista obecność. Przed wizytą w kancelarii należy wspólnie ustalić rodzaj podpisywanej umowy. Do samego podpisu wymagane są jedynie dowody osobiste, a w przypadku małżonków także akt małżeństwa.
Powszechnie panuje mit, że intercyza ma jedynie zabezpieczyć bogatego współmałżonka przed ewentualną niewiernością drugiej strony i chęcią "ograbienia" z majątku. Często mit ten jest tak głęboko zakorzeniony, że wywołuje niemalże kłótnie rodzinne i psuje relacje na wiele miesięcy lub lat. Jednak sama intercyza w wielu przypadkach ma na celu ochronę drugiego współmałżonka przed ponoszeniem konsekwencji, np. po niekorzystnych decyzjach biznesowych.
Coraz większy odsetek młodych osób decyduje się na prowadzenie różnych biznesów, a wskutek braku doświadczenie w prowadzeniu firmy, wiele osób mocno ryzykuje. Według badań niemal 80% biznesów zamyka się w ciągu 3 lat od otwarcia, często wskutek wielu błędnych i ryzykownych posunięć. Jak można się domyślać, zaciąganie zobowiązań na działalność mając jednocześnie wspólność majątkową, może doprowadzić do nieszczęścia. W przypadku plajty przedsiębiorca może pociągnąć na dno także współmałżonka. Przed tym właśnie ma ochronić rodzinę intercyza.
Warto tu jednak dodać, że po podpisaniu intercyzy małżonkowie nie mają możliwości wspólnego zadłużania, np. wzięcia kredytu na zakup domu. Nie mogą też wspólnie rozliczać podatku. Ponadto każdy z małżonków musi też brać pod uwagę trudności przy chęci samodzielnego wzięcia pożyczki, gdyż zdolność kredytowa każdego z małżonków liczona jest odrębnie.
